Elementy oświetlenia pojazdów szynowych
- Szczegóły
Pojazdy szynowe definiowany są jako urządzenia poruszające się po szynach i posiadające własny napęd lub ciągnione przez inny pojazd. Zaliczamy do nich przede wszystkim pojazdy przystosowane do poruszania się na własnych kołach jak lokomotywa, drezyna czy wagony oraz tramwaje i metro. Zasady oświetlenia pojazdów szynowych regulowane są przepisami prawa, a dokładnie normą oświetleniową PN-EN 13272: 2012 Oświetlenie elektryczne pojazdów szynowych w systemach transportu publicznego.
Pojazdy szynowe definiowany są jako urządzenia poruszające się po szynach i posiadające własny napęd lub ciągnione przez inny pojazd. Zaliczamy do nich przede wszystkim pojazdy przystosowane do poruszania się na własnych kołach jak lokomotywa, drezyna czy wagony oraz tramwaje i metro. Zasady oświetlenia pojazdów szynowych regulowane są przepisami prawa, a dokładnie normą oświetleniową PN-EN 13272: 2012 Oświetlenie elektryczne pojazdów szynowych w systemach transportu publicznego.
Co mówi norma oświetleniowa PN-EN 13272: 2012?
Dostosowanie się producentów do zaleceń normalizacyjnych ma na celu zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa oświetlenia oraz wysokiego komfortu świetlnego pasażerów. Nie jest tajemnicą, że poszczególne parametry wiązki świetlnej bezpośrednio warunkują jakość światła i mają niebagatelny wpływ na samopoczucie pasażerów. Specjaliści branży zwracają szczególną uwagę na konieczność położenia nacisku na jakość produkcji, a nie ekonomiczność rozwiązań. Norma oświetleniowa zwraca uwagę na wszystkie aspekty, które mają wpływ na odbiór warunków świetlnych. Zaliczamy do nich przede wszystkim natężenie oświetlenia, zdefiniowane dla każdej strefy pociągu. Przykładowo, w korytarzu natężenie światła nie powinno być mniejsze niż 50 lx, ale już na miejscach siedzących musi wynosić minimum 150 lx.
System oświetleniowy w pojazdach szynowych musi zostać zaprojektowany w taki sposób, aby efekt olśnienia był jak najmniejszy a światło nie odbijało się od szyb. Norma określa także współczynnik oddawania barwy, który powinien wynosić +/- 80CRI oraz temperaturę barwową, odpowiadającą za komfort wizualny. Nie powinna ona przekraczać 5000K, ale dopuszczalne granice to 2800K-7000K. Oświetlenie wnętrza powinno być włączane i wyłączane samoczynnie lub ze stanowiska motorniczego. W razie awarii zasilania w pojazdach szynowych powinno funkcjonować oświetlenie awaryjne.
Jakie oświetlenie stosuje się w pojazdach szynowych?
W pojazdach szynowych wykorzystuje się różne rodzaje oświetlenia, wśród których najpowszechniejsze pozostają halogeny i świetlówki, choć nowoczesne lampy LED-owe cieszą się coraz większą popularnością. Badania wskazują, że klasyczne żarówki i halogeny najlepiej odpowiadają zaleceniom normy oświetleniowej i mają wysoki współczynnik CRI, czyli wiernie oddają kolory. Większą efektywnością energetyczną charakteryzują się jednak świetlówki i lampy LED, ale wartość ich współczynnika CRI jest zdecydowanie mniejsza niż przy klasycznych źródłach światła.
Elementy oświetlenia pojazdów szynowych powinny charakteryzować się wysokim bezpieczeństwem pożarowym, długą żywotnością i najwyższym stopniem ochrony IP. Muszą posiadać gwarancję, europejski atest homologacji oraz pozytywny wynik testu na oddziaływanie środowiskowe. Do oświetlania pojazdów szynowych bardzo często wykorzystuje się linie świetlne z kloszem lub z rastrem montowane na suficie, pojedyncze oprawy oświetleniowe z kloszem lub rastrem wbudowane w sufit lub panele sufitowe z możliwością zastosowania oświetlenia dekoracyjnego. W pojazdach szynowych oświetlone powinny zostać również drzwi.
Pojazdy szynowe muszą oczywiście być także oświetlone na zewnątrz. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu reflektory modułowe ze szkła hartowanego w obudowie odpornej na warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Ich specyfikacja techniczna powinna odpowiadać normie PN 50 155. Oświetlenie zewnętrzne pociągów musi być ponad to odporne na zakłócenia elektromagnetyczne. W tramwajach bardzo często wykorzystuje się światła wielofunkcyjne oparte na technologii diod emisyjnych LED. Konieczne jest zainstalowanie na wagonie silnikowym świateł długich, mijania, drogowych, pozycyjnych i tylnych oraz przeciwmgłowych, hamulcowych, bocznych odblaskowych i kierunkowskazów. W przypadku wagonów doczepnych zewnętrzne światła drogowe lub mijania nie są konieczne. Światła do oświetlania torów muszą posiadać możliwość regulacji kierunku strumienia świetlnego w pionie i w poziomie.